Polio, bir virüsün sebep olduğu ciddi bir hastalıktır. Virüs vücuda ağız yoluyla girer. Hastalık genellikle hafif seyredebilir, ancak bazı durumlarda ciddi felce neden olabilir. Polio, solunuma yardımcı olan kasları felç ederse, ölümcül olabilir. Polio aşısı bu hastalığın önüne geçmek için kullanılır. Polio Aşısının Türleri Polio aşısının iki türü mevcuttur:
Polio Aşısının Önemi Polio, özellikle gelişmekte olan ülkelerde ciddi bir toplum sağlığı problemidir. İlk belirtiler gripal enfeksiyona benzeyebilir, ancak hastalık bir hafta içinde bacaklardan başlayıp yukarı doğru ilerleyen felce neden olabilir. Kaslardaki güçsüzlük solunum kaslarını da etkilerse, destek sağlanmadığı durumlarda ölümle sonuçlanabilir. Felç gelişen vakalarda ölüm oranı %5 ila %10, sakat kalma oranı ise %40 kadardır. Hastalığın herhangi bir tedavisi olmadığı için aşıyla korunma oldukça önemlidir. Polio Aşısının Tarihçesi İlk çocuk felci salgını 1887 yılında Stockholm'de tanımlanmıştır. 1954 yılında Salk tarafından geliştirilen ölü çocuk felci aşısı (IPV) ve 1957'de Sabin tarafından geliştirilen canlı, zayıflatılmış, ağızdan yapılan çocuk felci aşısı (OPV) bu hastalığın kontrol altına alınmasında önemli rol oynamıştır. Günümüzde hala bu iki araştırmacının aşıları yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. OPV ve IPV'nin Kullanımı Canlı polio aşısının (OPV) kullanımı oldukça kolaydır. Ağızdan iki damla verilerek uygulanır. Emzirmenin aşı yapılmasına bir zararı yoktur, ancak aşı uygulandıktan sonra bebek yakından takip edilmelidir. Kusma olursa aşı tekrarlanmalıdır. Ölü aşı (IPV) ise enjeksiyon yoluyla uygulandığı için daha zordur, ancak yan etki oranı oldukça düşüktür. Ağızdan uygulanan polio aşısının toplumsal bağışıklığın sağlanmasında özel bir rolü bulunmaktadır. Zayıflatılmış aşı virüsü dışkı yoluyla atıldığı için özellikle kampanyalar vasıtasıyla tüm ülkeye yayılabilir. Virüsle temas eden aşılanmamış çocuklar da dolaylı bir şekilde bağışıklık kazanırlar. Polio Aşısının Kullanım Alanları Polio aşısı, çocuklarda belirli aralıklarla uygulanır:
Yetişkinlerde ise genellikle çocukken aşılandıkları için tekrar aşıya gerek duyulmaz. Ancak bazı durumlarda aşı uygulanmalıdır:
Polio Aşısının Yapılmaması veya Ertelenmesi Gereken Durumlar Neomisin, streptomisin ya da polimiksin B gibi antibiyotiklere karşı ciddi alerjisi bulunanlara IPV uygulanmamalıdır. Polio aşısı sonucunda ciddi alerjik reaksiyon gelişenlere tekrar aşı yapılmamalıdır. Aşı zamanı geldiğinde, orta veya ağır şiddette hastalığı bulunanlar iyileşene kadar beklemelidir. Polio Aşısının Yan Etkileri IPV'ye bağlı ciddi hiçbir etki görülmemiştir. IPV sonucunda aşı yerinde ağrı meydana gelebilir. OPV sonucunda ise oldukça nadir olmakla birlikte polio hastalığı yani çocuk felci oluşabilir. |