Sarı Humma Aşısı Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?
12 Temmuz 2024

Sarı Humma Aşısı Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Sarı Humma Aşısı

Sarı humma aşısı, sarı humma virüsü ile enfekte sivrisineklerin ısırması sonucu bulaşan, akut ve kanamalı bir viral hastalık için geliştirilmiştir. Sarı humma, enfekte Aedes aegypti sivrisineklerinin veya Güney Amerika ormanlarındaki diğer sivrisinek türlerinin ısırıklarıyla bulaşır. Başlangıç semptomları arasında ateş, kas ağrısı, baş ağrısı, titreme, iştahsızlık, mide bulantısı ve/veya kusma ve kalp atışında yavaşlama bulunur. Hastaların tahmini %15'i, birkaç gün içinde ikinci evreye girer: bu evrede yüksek ateş, sarılık, karın ağrısı, kusma ve kanama belirtileri görülür.

Bulaşma Yolları

Sarı humma virüsü, Aedes veya Haemagogus türü sivrisinekler aracılığıyla bulaşır. Bu sivrisinekler özellikle gündüzleri ısırmaktadır. Bulaşma, 2500 metreye kadar olan yerleşim yerlerinde gözlenebilir. Vahşi yaşamın sürdüğü bölgelerde, maymunlar enfeksiyonun başlıca rezervuarıdır ve enfeksiyon maymundan maymuna sivrisinekler yoluyla bulaşır. Sivrisinekler, ormanlık alana giren insanları ve maymunları enfekte ederek yerel salgınlara neden olabilirler. Kentsel bölgelerde ise maymunlar rol oynamaz; enfeksiyon sivrisinekler aracılığıyla insanlar arasında yayılır. Kalabalık alanlarda enfeksiyonun yayılması büyük sarı humma salgınlarına yol açabilir.

Belirtiler

Sarı humma virüsü ile enfekte olan kişilerin çoğu hiçbir belirti göstermeyebilir veya hafif belirtiler gösterebilir. Belirti gösterenler için kuluçka süresi 3-6 gündür. Hastalığın ilk semptomları ani ateş, titreme, şiddetli baş ağrısı, sırt ağrısı, yaygın vücut ağrıları, bulantı, kusma, yorgunluk ve halsizliktir. Hastaların çoğu bu ilk dönemi atlatarak iyileşme gösterir. Ancak bu hastaların tahmini %15'inde daha şiddetli bir faza geçiş olur. Bu ikinci dönemde yeniden yüksek ateş, sarılık, karın ağrısı, kusma ve kanama belirtileri görülür. Nihayetinde şok ve çoklu organ yetmezliği gelişebilir. Bu hastaların yarısı, belirtilerin başlangıcından 10-14 gün sonra kaybedilir.

Tanı ve Tedavi

Teşhis, virüslerin neden olduğu enfeksiyona karşı bireyin bağışıklık sisteminin ürettiği antikorları saptayan kan testlerine dayanır. Spesifik bir tedavisi yoktur. Semptomlara yönelik destekleyici tedavi uygulanır. Mümkün olduğunca hastalar destek tedavisi ve yakın izlem amacıyla hastaneye yatırılmalıdır.

Kimler Aşı Olmalıdır?

Sarı humma görülebilen bölgelere seyahat edecek kişiler aşılanmalıdır. Aşının seyahatten en az 10 gün önce yapılmış olması gerekmektedir. Uluslararası düzenlemeler, sarı humma görülebilen bölgelere seyahat edenlerin sarı humma aşısı yaptırdığını uluslararası aşı sertifikası ile belgelemelerini istemektedir. Yolcular sarı humma aşısı yaptırarak ve sivrisineklere karşı tedbir alarak korunmalıdır. Sarı humma aşısı, hastalığın görüldüğü bölgelere seyahat edecekler için tavsiye edilir. Aşı yapıldıktan sonra uygun olarak 'Uluslararası Aşı ve Profilaksi Sertifikası' düzenlenir.

  • Enfeksiyona maruz kalma riskini azaltmak için sivrisinek ısırmalarına karşı tedbir alınmalıdır. (Koruyucu kıyafetler, cibinlik, sivrisinek kovucu preparatlar gibi). Uygun kıyafetler giyilmelidir (Uzun kollu gömlek, uzun pantolon, çorap ve şapka).
  • Uygun bir böcek kovucu kullanılmalıdır (DEET, Picardin). Etkin madde yüzdesi yüksek olanlar daha uzun süreli koruma sağlar. Güneş koruyucu kullanılacaksa, önce güneş koruyucu sürülüp ardından böcek kovucu uygulanmalıdır. Çocuklar üzerinde kovucu uygulanırken gözlere ve ağıza temasından kaçınılmalıdır. Kullanılacak giysilere ve çadıra permetrin uygulanabilir. Permetrin doğrudan cilde uygulanmamalıdır.
  • Mümkün olduğunca perdeli ve klimalı odalarda kalmaya özen gösterilmelidir.
  • Birçok sivrisinek gece aktifken, sarı hummayı bulaştıran sivrisineklerden biri olan Aedes aegypti gündüzleri ısırır.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Ülker

12 Temmuz 2024 Cuma

Sarı humma aşısının etkili olduğu süre ne kadar? Tek doz yeterli mi yoksa belirli aralıklarla tekrar aşı yaptırmak gerekiyor mu?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Merhaba Ülker,

Sarı humma aşısı tek doz olarak yapıldığında genellikle ömür boyu koruma sağlar. Yani, tekrar tekrar aşı yaptırmanıza gerek yok. Ancak, bazı ülkeler belirli seyahat gereksinimleri dolayısıyla 10 yıl sonra bir doz daha aşı talep edebilir. Seyahat edeceğiniz ülkenin güncel aşı gereksinimlerini kontrol etmekte fayda var.

Sağlıklı günler dilerim!

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Haber Bülteni

Güncel

Zayıflama Aşısı Uygulamaları

Zayıflama Aşısı Uygulamaları

Güncel

Tetanoz Aşısı Yan Etkileri Nelerdir?

Tetanoz Aşısı Yan Etkileri Nelerdir?

Güncel

Grip Aşısı Ne Zaman Yapılır?

Grip Aşısı Ne Zaman Yapılır?