Bcg aşısı nasıl ve hangi koşullarda yapılmalıdır?

BCG (Bacillus Calmette-Guérin) aşısı, tüberküloz (verem) hastalığına karşı koruma sağlamak amacıyla kullanılan bir aşıdır. Özellikle tüberkülozun yaygın olduğu bölgelerde ve risk gruplarında uygulanır. Aşı, zayıflatılmış canlı bir bakteri suşundan elde edilir ve bağışıklık sistemini uyararak hastalığa karşı direnç geliştirmeyi hedefler.

BCG aşısı, genellikle deri içine (intradermal) enjeksiyon yoluyla uygulanır. İşlem şu adımları içerir:

• Aşı, sol üst kola veya bazen uyluğa yapılır. Enjeksiyon bölgesi önceden temizlenir.
• İnce uçlu bir enjektör kullanılarak derinin hemen altına enjekte edilir; bu, aşının etkinliği için önemlidir.
• Enjeksiyon sonrası bölgede küçük bir kabarcık oluşur, bu normal bir reaksiyondur ve genellikle birkaç hafta içinde iyileşir.

Aşı sonrası, enjeksiyon bölgesinde hafif kızarıklık, şişlik veya küçük bir yara oluşabilir; bu, bağışıklık sisteminin çalıştığının bir göstergesidir. İyileşme sürecinde bölgenin temiz ve kuru tutulması önerilir.

BCG aşısının uygulanması, ülkelere ve bölgelere göre değişiklik gösterebilir, ancak genel olarak şu koşullar ve durumlar dikkate alınır:

• Yaş: Genellikle bebeklik döneminde, doğumdan sonraki ilk birkaç ay içinde yapılır. Örneğin, Türkiye'de rutin aşılama programında doğumdan sonraki 2. ayda uygulanır. Erken yaşta yapılması, tüberküloza karşı korumayı artırabilir.
• Risk Grupları: Tüberkülozun yaygın olduğu bölgelerde yaşayanlar, hasta kişilerle teması olanlar veya bağışıklık sistemi zayıf olmayan bireyler (örneğin, HIV negatif çocuklar) için önerilir. Ayrıca, sağlık çalışanları gibi yüksek risk altındaki meslek grupları da aşılanabilir.
• Tıbbi Durumlar: Aşı, aktif tüberküloz hastalığı olan kişilere, bağışıklık sistemi ciddi şekilde baskılanmış bireylere (örneğin, HIV/AIDS hastaları veya kanser tedavisi görenler) veya aşı bileşenlerine alerjisi olanlara yapılmamalıdır. Ateşli hastalık durumlarında aşı ertelenebilir.
• Gebelik: Genellikle hamilelikte BCG aşısı önerilmez, çünkü canlı aşı olması nedeniyle potansiyel riskler taşıyabilir. Ancak, doktor değerlendirmesiyle istisnai durumlarda uygulanabilir.
• Test Sonuçları: Aşı öncesinde tüberkülin deri testi (PPD testi) yapılabilir; eğer test pozitif çıkarsa, kişi zaten tüberküloza maruz kalmış olabileceğinden aşı yapılmayabilir.

BCG aşısı, tüberkülozun ciddi formlarına (örneğin, menenjit tüberkülozu) karşı yüksek koruma sağlar, ancak yetişkinlerde akciğer tüberkülozuna karşı koruyuculuğu değişkendir. Aşı sonrası, enjeksiyon bölgesinde iz kalması normaldir ve bu, aşının başarılı olduğunu gösterebilir. Aşılamadan sonra herhangi bir yan etki (örneğin, şiddetli alerjik reaksiyon) görülürse, derhal bir sağlık uzmanına başvurulmalıdır.

Genel olarak, BCG aşısı, ulusal sağlık politikalarına ve bireysel risk faktörlerine göre planlanmalıdır. Aşılamayla ilgili detaylı bilgi için bir doktora veya sağlık kuruluşuna danışmak en doğru yaklaşım olacaktır.