Alerjik astım aşısı ne i̇şe yarar ve nasıl uygulanır?

Alerjik astım aşıları, bağışıklık sistemini alerjenlere karşı duyarsızlaştırmayı hedefleyen bir tedavi yöntemidir. Bu yöntem, alerjik astımın altında yatan nedenlere yönelik uzun vadeli bir çözüm sunar ve semptomları azaltarak yaşam kalitesini artırmayı amaçlar. Genellikle ilaçlarla kontrol altına alınamayan veya şiddetli alerjik reaksiyonları olan hastalar için önerilir.

Bu aşıların temel işlevleri şunlardır:

• Bağışıklık sistemini modüle ederek alerjenlere karşı tolerans geliştirmek.
• Alerjik reaksiyonları tetikleyen IgE antikorlarının üretimini azaltmak.
• Koruyucu IgG antikorlarını artırarak alerjenlerin etkisini bloke etmek.
• Astım ataklarının sıklığını ve şiddetini düşürmek.
• İlaç kullanım ihtiyacını minimize etmek.

Etkileri genellikle tedavinin ilk yılından itibaren görülmeye başlanır ve uzun süreli fayda sağlamak için 3-5 yıl boyunca devam edilmesi önerilir. Başarı oranları, hastanın duyarlı olduğu alerjen türüne ve bireysel faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

İmmünoterapi, iki ana yöntemle uygulanır: subkutan (cilt altı) ve sublingual (dil altı). Her iki yöntem de bir alerji uzmanı gözetiminde gerçekleştirilmelidir.

Bu yöntem, en yaygın kullanılan immünoterapi şeklidir ve şu adımları içerir:

• Hastanın duyarlı olduğu alerjenler belirlenir ve kişiye özel aşı hazırlanır.
• Başlangıç fazında, düşük dozda alerjen ekstresi, genellikle kolun üst kısmından cilt altına enjekte edilir.
• Dozlar kademeli olarak artırılır ve bu süreç haftada 1-2 kez olmak üzere birkaç ay sürer.
• İdame fazında, maksimum tolere edilen doza ulaşıldıktan sonra, enjeksiyonlar 2-4 haftada bir yapılarak tedaviye devam edilir.
• Her enjeksiyon sonrası, olası alerjik reaksiyonlar için hastanın 30 dakika kadar klinikte gözlem altında kalması gerekir.

Bu yöntem, daha yeni bir alternatiftir ve evde uygulanabilir olması nedeniyle pratiklik sağlar:

• Alerjen ekstresi, tablet veya sıvı formunda dil altına yerleştirilir.
• Hasta, ilacı 1-2 dakika boyunca dil altında tutar ve ardından yutar.
• İlk doz genellikle bir sağlık kuruluşunda uygulanır ve olası yan etkiler gözlemlenir.
• Sonrasında hasta, tedaviyi evde günlük olarak sürdürür ve düzenli kontrollerle takip edilir.

Alerjik astım aşıları, özellikle şu durumlarda düşünülebilir:

• İlaçlarla yeterli kontrol sağlanamayan alerjik astım hastaları.
• Birden fazla alerjene duyarlı olan bireyler.
• Alerjik rinit gibi ek alerjik şikayetleri bulunan kişiler.
• Uzun vadeli tedavi seçenekleri arayan hastalar.

Ancak, ciddi kalp hastalığı, kontrolsüz astım veya immün yetmezliği olan bireylerde uygulanması sakıncalı olabilir. Bu nedenle, tedaviye başlamadan önce kapsamlı bir değerlendirme yapılmalıdır.

Alerjik astım aşıları, bağışıklık sistemini hedef alarak kalıcı iyileşme sağlayabilen etkili bir tedavi yöntemidir. Doğru hasta seçimi ve düzenli takip ile başarı oranları yüksektir. Tedavi sürecinin bir alerji uzmanı tarafından planlanması ve yönetilmesi, güvenlik ve etkinlik açısından kritik öneme sahiptir.