5 doz tetanoz aşısı ne zaman yapılmalı?

Tetanoz, "Clostridium tetani" bakterisinin neden olduğu ciddi ve potansiyel olarak ölümcül bir sinir sistemi hastalığıdır. Bu bakteri toprak, toz ve hayvan dışkısında bulunur ve vücuda derin, kirli kesikler veya yaralar yoluyla girebilir. Tetanoza karşı en etkili korunma yöntemi aşılanmadır. Tetanoz aşısı genellikle kombine aşılar şeklinde (difteri, tetanoz, boğmaca gibi) uygulanır ve hem çocukluk döneminde hem de yetişkinlikte belirli bir programa göre yapılması gerekir.

Beş dozluk temel tetanoz aşısı şeması, genellikle çocukluk dönemini kapsayan bir bağışıklık temeli oluşturmayı hedefler. Bu şema, Türkiye'de ve birçok ülkede ulusal aşı takvimine göre düzenlenir. İşte genel olarak kabul edilen 5 doz zamanlaması:

• 1. Doz: 2. ayda (genellikle bebek 2 aylıkken)
• 2. Doz: 4. ayda (ilk dozdan 2 ay sonra)
• 3. Doz: 6. ayda (ikinci dozdan 2 ay sonra)
• 4. Doz: 18. ayda (üçüncü dozdan yaklaşık 1 yıl sonra, pekiştirme dozu olarak)
• 5. Doz: İlköğretim 1. sınıf döneminde (genellikle 4-6 yaş arası, bir diğer pekiştirme dozu)

Bu beş doz, çocukluk dönemi için temel bağışıklığı sağlar. Aşılar genellikle DaBT-IPA-Hib (difteri, aselüler boğmaca, tetanoz, inaktif polio, Hemophilus influenza tip b) ve daha sonraki dozlarda Td (tetanoz, difteri) gibi kombine aşılar şeklinde uygulanabilir.

Beş doz temel aşılamadan sonra, tetanoz bağışıklığının devam etmesi için düzenli pekiştirme (rapel) dozları önerilir:

• İlk pekiştirme dozu genellikleergenlik döneminde (11-12 yaş civarı)yapılır.
• Yetişkinlikte iseher 10 yılda birtetanoz pekiştirme aşısı (genellikle Td veya Tdap formunda) yapılmalıdır.

Ayrıca, kirli veya derin bir yara durumunda, son tetanoz aşısı üzerinden 5 yıldan fazla zaman geçmişse, bir pekiştirme dozu gerekebilir.

Özetle, 5 doz tetanoz aşısı çocukluk döneminde belirli aralıklarla uygulanır ve yetişkinlikte 10 yıllık periyotlarla pekiştirme dozlarıyla desteklenerek ömür boyu koruma sağlanır.